قرار با ایمان1

بسم الله

امام صادق (ع) میفرمایند :«قلب انسان بین سینۀ انسان و حنجرۀ او بال بال میزند، (یعنی دل در این سینه قرار ندارد )تا وقتی که به ایمان معتقد شود ، وقتی با ایمان گره خورد ، قرار پیدا میکند ، و این سخن پروردگار است که میفرمایند : هر کس ایمان پیدا کند ، قلبش هدایت میشود ، این یعنی قرار یافتنِ قلب .

( محاسن ، جلد 1، ص294)

مومن به واسطه رفع شک و تردید که از آفات اعتقادات است ، آنها را امنیت میبخشد و این امر همان ایمنی و امان است که به اصطلاح از آن به ایمان یاد میشود . ایمان یعنی اذعان و تصدیق به چیزی و التزام به لوازم آن .

با توجه به تعریف ایمان و با دقت در آیات متوجه میشویم که صرف تصدیق اعتقادات ایمان ایجاد نمیشود بلکه تصدیق نیاز به عمل هم دارد. برای همین همواره در آیات عمل صالح در پی ایمان آورده شده است .

حضرت علامه طباطبایی رحمت الله علیه در تعریف ایمان اینطور میفرمایند :

ایمان همان قرار گرفتن عقیده در قلب است. همان اثر وصفتی است که در دل شخص با ایمان تحقق دارد، یعنی همان اعتقادات حقه‏ای که منشأ کارهای خوب است.
ایمان به خدا صرف این نیست که انسان بداند و درک کند که خدا حق است، زیرا مجرد دانستن و درک کردن ملازم با ایمان نیست، بلکه با استکبار و انکار هم می‏سازد.و چون می‏دانیم ادارک با انکار می‏سازد، پس نتیجه می‏گیریم ایمان صرف ادراک نیست، بلکه عبارت است از پذیرفتن و قبول مخصوص از ناحیه نفس نسبت به آنچه که درک کرده است، قبولی که باعث شود نفس در برابر آن ادارک و آثاری که اقتضاء دارد، تسلیم شود و علامت دارا بودن چنین قبولی این است که سایر قوا و جوارح آدمی نیز آن را قبول نموده باشد، مانند خود نفس در برابرش تسلیم شود.

علامه طباطبائی چند تعریف اجمالی نیز دارند که در این تعاریف ماهیت ایمان را تصویر می‏کنند، از قبیل اینکه:ایمان به هر چیز عبارت است از علم به آن به اضافه التزام به آن بطوری که آثار عملش در عملش ظاهر شود ایمان نام تصدیق جزمی توأم با التزام است.یا می‏فرمایند:
ایمان عبارت است از سکون و آرامش علم خاص در نفس، نسبت به هر چیزی که ایمان به آن تعلق گرفته و لازمه این آرامش، التزام عملی نسبت به آن چیز است که به آن ایمان دارد.

جوهر و حقیقت ایمان چیست؟علامه در پاسخ می‏نویسند:«حقیقت ایمان به خدا عبارت از تعلق و وابستگی قلب به خضوع در برابر خداوند می‏باشد.» در واقع ایمان همان تسلیم شدن به خداست.»

بعد از مفهوم ایمان باید بدانیم که با توجه به اینکه ایمان با عمل همراه است و علم هم دارای شدت و ضعف در افراد میباشد در نتیجه ایمان هم اساسادارای مراتبی است که به صورت زیر تصویر میشود :.

1-اولین مرتبه ایمان عبارت است از اعتقاد قلبی به مضمون شهادتین اجمالا و از لوازم آن عمل به غالب احکام فرعی اسلام است.
2-مرحله دوم ایمان عبارت از اعتقاد تفصیلی به تمام حقایق دینی و خلوص عمل و استقرار و صف عبودیت در اعمال و افعال میباشد.
3-در مرحله سوم ایمان فرد دارای ویژگیهای خاصی می‏شود، برای مثال از لغو دوری می‏گزیند و تسلیم پروردگار متعال می‏گردد و به نوعی خلوص عملی می‏رسد.
4-مرحله چهارم ایمان:شیوع پیدا نمودن تسلیم‏ عبودی به کلی اعمال و افعال انسان است.یا تعمیم حالت تسلیم به تمام احوال و افعال بنده و نفوذ آن در جمیع شئون می‏باشد.

ادامه دارد

---